✨Vanitas

Vanitas (tiếng Latin, nghĩa là "hư vô", "hư không", "sắc sắc không không") – là một thể loại hội họa Baroque mang tính biểu tượng, mà phần trung tâm thường là hộp sọ con người (đầu lâu). Những bức tranh thực hiện theo phong cách vanitas có ý nghĩa là lời nhắc nhở về tính thoảng qua của cuộc sống, sự phù phiếm của niềm vui hạnh phúc và cái chết là không tránh khỏi. Thể loại này rất thịnh hành trong tranh tĩnh vật ở Flanders, Hà Lan trong các thế kỷ 16 và 17, ít phổ biến hơn ở Pháp và Tây Ban Nha.

Một số biểu tượng

Đầu lâu – lời nhắc nhở rằng cái chết là không tránh khỏi, ai cũng phải chết. Đầu lâu nhắc về con người đã từng sống trước đây và là sự biểu tượng của cuộc sống phù du. Trái cây thối rữa – tượng trưng cho sự lão hóa. Trái cây chín tượng trưng cho khả năng sinh sản, sự phong phú, hiểu theo nghĩa bóng là sự giàu có và thịnh vượng. Một số loại cây có những ý nghĩa riêng: thí dụ tượng trưng cho sự lỗi lầm là lê, cà chua, cam, quýt, nho, đào... và tất nhiên là quả táo. Hoa (héo tàn) – hoa hồng là của Vệ nữ, biểu tượng của tình yêu và tình dục, là những thứ phù phiếm, thuộc tính của con người; hoa anh túc để làm ra thuốc phiện, biểu tượng của sự lười biếng; hoa tuy líp, biểu tượng của sự dại dột, vô trách nhiệm. Vỏ sò, ốc – là những thứ biểu tượng cho cái chết và sự phù vân. Gương – biểu tượng của sự hiếu danh và là sự thể hiện của ảo ảnh chứ không phải thực. Bát đĩa, gương kính (vỡ) – kính tượng trương cho sự mong manh dễ vỡ, gốm trắng tượng trưng cho sự tinh khiết, cối và chày là những biểu tượng của tình dục nam và nữ, chai biểu tượng của sự say rượu. Dụng cụ y tế – biểu tượng của bệnh tật và là lời nhắc nhở về sự yếu đuối của con người. Tẩu thuốc lá – biểu tượng của sự khoái lạc qua mau. Bong bóng xà phòng – biểu tượng cuộc đời ngắn ngủi và tính đột ngột của cái chết, từ đó mà có thành ngữ homo bulla (con người là bong bóng). Quân bài, quân cờ – biểu tượng của sự nhầm lẫn mục đích của cuộc đời, sự tìm kiếm lạc thú và lầm lỗi. Ngọn nến đang cháy – biểu tượng của linh hồn người, thổi tắt nến tượng trưng cho sự ra đi. Đồng hồ - biểu tượng cho sự trôi nhanh của thời gian. Sách và bản đồ - biểu tượng của khoa học. Chân dung phụ nữ đẹp – biểu tượng của các mối quan hệ giữa con người. Ví tiền và đồ trang sức – biểu tượng của sắc đẹp và vẻ quyến rũ của phụ nữ đồng thời chúng gắn liền với thói háo danh và lầm lỗi. Vũ khí và đồ binh giáp – biểu tượng của sức mạnh và quyền lực, là những thứ mà con người không thể mang theo xuống mồ.

Xuất xứ của vanitas

Thuật ngữ này có nguồn gốc từ Kinh Thánh, Cựu Ước (Sách Truyền đạo của Solomon): Vanitas vanitatum et omnia vanitas (Hư không của sự hư không – thế sự hư không!)