✨Cò trắng

Cò trắng (danh pháp hai phần: Egretta garzetta) là một loài chim thuộc Họ Diệc. Đây là một loài chim màu trắng với mỏ đen mảnh, đôi chân dài màu đen và ở quần thể phương Tây còn có bàn chân màu vàng. Là một loài chim nước, cò trắng kiếm ăn ở vùng nước nông và trên cạn, với khẩu phần là nhiều loại sinh vật nhỏ. Chúng sinh sản theo đàn, thường là cùng với các loài chim nước khác, và làm tổ bằng que cây, bụi rậm hoặc luống sậy. Mỗi lứa có từ ba đến năm quả trứng màu xanh xanh nhạt, và được cả chim bố và mẹ ấp trong khoảng ba tuần. Con non biết bay sau khoảng sáu tuần tuổi.

Phân bố sinh sản của cò trắng là ở vùng đất ngập nước từ vùng ôn đới ấm áp đến các vùng nhiệt đới ở châu Á, châu Phi, Úc và châu Âu. Phạm vi xâm lấn của loài dần dần mở rộng về phía bắc, với quần thể ổn định và tự duy trì hiện có ở Vương quốc Anh.

Hầu hết cá thể ở những nơi ấm áp không di trú. Quần thể phía bắc, bao gồm nhiều cá thể ở châu Âu, di trú đến châu Phi và miền nam châu Á để trú đông. Những cá thể này cũng có thể di chuyển ngẫu nhiên về phía bắc vào cuối mùa hè sau mùa sinh sản và xu hướng phân tán của chúng có thể thúc đẩy mở rộng phạm vi hoạt động của loài gần đây. Dù từng một thời phổ biến ở Tây Âu, cò trắng đã bị săn lùng nghiêm trọng vào thế kỷ 19 để lấy lông trang trí cho mũ và đã tuyệt chủng cục bộ ở Tây Bắc Âu, còn ở phía nam thì còn lại rất hiếm. Khoảng năm 1950, luật bảo tồn được ban hành ở Nam Âu để bảo vệ loài này, và số lượng cá thể của loài bắt đầu tăng lên. Đến đầu thế kỷ 21, loài chim này quay lại sinh sản ở Pháp, Hà Lan, Ireland và Anh. Phạm vi của loài đang tiếp tục mở rộng về phía tây, và loài này đã bắt đầu xâm lấn Tân Thế giới. Cò trắng được nhìn thấy lần đầu tiên ở Barbados vào năm 1954 và bắt đầu sinh sản ở đó từ năm 1994. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) xếp loại tình trạng bảo tồn toàn cầu của cò trắng này là "loài ít quan tâm".

Phân loại

Cò trắng được nhà tự nhiên học người Thụy Điển Carl Linnaeus mô tả chính thức vào năm 1766 trong ấn bản Systema Naturae thứ 12 với danh pháp khoa học Ardea garzetta. Hiện nay loài được xếp cùng với 12 loài khác trong chi Egretta. Chi này được nhà tự nhiên học người Đức Johann Reinhold Forster giới thiệu vào năm 1817, trong đó cò trắng là loài điển hình. Tên chi xuất phát từ từ Provençal Aigrette (cò), một dạng viết tắt của Aigron (diệc). Tên loài garzetta bắt nguồn từ tên tiếng Ý của loài, garzetta hoặc sgarzetta.

Cò trắng có hai phân loài được công nhận:

Miêu tả

Cò trắng trưởng thành dài với sải cánh , và nặng . Bộ lông của loài thường có màu trắng hoàn toàn, mặc dù có những cá thể sẫm màu với bộ lông chủ yếu có màu xám xanh. Vào mùa sinh sản, con trưởng thành có hai chùm lông dài ở gáy tạo thành mào. Những chùm lông này dài khoảng , nhọn và rất mảnh. Trên ngực cũng có những sợi lông tương tự, nhưng có phần lông vũ rộng hơn. Ngoài ra còn có một số loại lông hình vảy thon dài có lông nhánh dài và có thể dài . Vào mùa đông, bộ lông vẫn tương tự nhưng có lông vai ngắn hơn và trông bình thường hơn. Mỏ dài và mảnh. Mỏ và vùng giữa mắt và mỏ có màu đen. Có một vùng da trần màu xám xanh ở gốc hàm dưới và xung quanh mắt có mống mắt màu vàng. Chân có màu đen và bàn chân có màu vàng. Con non tương tự như con trưởng thành lúc không sinh sản, nhưng có chân màu xanh đen và bàn chân màu vàng xỉn hơn, và có thể có một tỷ lệ lông màu xám hoặc nâu nhất định.nhỏ|Cảnh cò trắng đang bay

Môi trường sống của cò trắng rất đa dạng, bao gồm bờ hồ, sông, kênh, ao, đầm phá, đầm lầy và vùng đất ngập nước. Loài chim này thích những địa điểm thoáng đãng hơn là những nơi có mật độ che phủ dày đặc. Ở khu vực bờ biển, cò trắng sinh sống ở các khu vực rừng ngập mặn, đầm lầy, bãi bồi, bãi biển đầy cát và rạn san hô. Cánh đồng lúa là môi trường sống quan trọng của loài ở Ý, trong khi các khu vực ven biển và rừng ngập mặn thì rất quan trọng với cò trắng ở châu Phi. Chim thường di chuyển giữa các loài gia súc hoặc động vật có vú có móng guốc khác. Việc có 1.000 con cò (trong số rất nhiều loài chim khác) xuất hiện trong bữa tiệc mừng lễ đăng quang của George Neville với tư cách là Tổng giám mục York tại Lâu đài Cawood vào năm 1465 cho thấy sự hiện diện của một quần thể khá lớn ở miền bắc nước Anh vào thời điểm đó, và chúng là cũng xuất hiện trong lễ đăng quang của Vua Henry VI vào năm 1429. Chúng ngày càng hiếm vào giữa thế kỷ 16, khi William Gowreley, "một người cung ứng thức ăn cho những cái miệng ăn của Kinges", phải đi xa hơn về phía nam để tìm cò. trái|nhỏ|"The Little Egret" trong cuốn [[A History of British Birds của Thomas Bewick , tập II, "Water Birds", 1804]] Mức độ suy giảm ngày càng nghiêm trọng trên khắp châu Âu do nhu cầu trang trí mũ bằng lông của cò trắng và những loài cò khác. Chúng đã được sử dụng trong buôn bán lông chim ít nhất là từ thế kỷ 17, nhưng vào thế kỷ 19, nó trở thành một cơn sốt lớn và số lượng da cò được bán qua các đại lý đã lên tới hàng triệu con. Không có số liệu thống kê đầy đủ, nhưng trong ba tháng đầu năm 1885, 750.000 tấm da cò đã được bán ra ở Luân Đôn, trong khi vào năm 1887, một đại lý ở Luân Đôn đã bán được 2 triệu tấm da cò. Các trang trại cò mọc lên để bắt chim mà không giết, nhưng hầu hết nguồn cung cấp, cái gọi là "lông chim ó cá", đều có được nhờ săn bắn. Điều này khiến quần thể loài này suy giảm xuống mức thấp nguy hiểm, và là nguồn cơn cho sự thành lập Hiệp hội Bảo vệ Chim Hoàng gia Anh vào năm 1889. Quần thể sau đó đã gia tăng nhanh chóng với hơn 750 cặp sinh sản với gần 70 lãnh thổ ở Anh, và lên đến 4.540 con sau sinh sản vào tháng 9 năm 2008. Ghi nhận sinh sản đầu tiên ở Scotland là vào năm 2020 tại Dumfries và Galloway. Ở đảo Ireland, loài này được sinh sản lần đầu tiên vào năm 1997 tại một địa điểm ở County Cork và quần thể cũng đã mở rộng nhanh chóng kể từ đó. Chúng sinh sản ở hầu hết các quận của Ireland vào năm 2010. Thời tiết mùa đông khắc nghiệt những năm 2010–2012 được chứng minh chỉ là một trở ngại tạm thời và quần thể loài này tiếp tục mở rộng.

Tình trạng ở Úc

nhỏ|223x223px|E. g. immaculata ở [[Lãnh thổ Bắc Úc]] Ở Úc, tình trạng của loài thay đổi tùy theo từng tiểu bang. Cò trắng được liệt kê là "bị đe dọa" trong Đạo luật Bảo đảm Động vật và Thực vật Victoria (Đạo luật FFG) năm 1988. Theo đạo luật này, một tuyên bố hành động nhằm phục hồi và quản lý loài này trong tương lai đã được chuẩn bị. Trong danh sách tư vấn năm 2007 về các loài động vật có xương sống bị đe dọa ở Victoria, cò trắng bị liệt vào danh sách loài nguy cấp.

Thiết lập lãnh thổ ở Tân Thế giới

Với phạm vi tiếp tục mở rộng, cò trắng hiện đã bắt đầu xâm lấn Tân Thế giới. Loài này được ghi nhận lần đầu tiên ở Barbados vào tháng 4 năm 1954. Loài chim này bắt đầu sinh sản trên đảo vào năm 1994 và hiện nay cũng sinh sản ở Bahamas. Vòng đeo trên chim từ Tây Ban Nha cung cấp manh mối về nguồn gốc của chúng.