✨Album bất ngờ

Album bất ngờ hoặc bản phát hành bất ngờ đề cập đến việc phát hành một album mà có rất ít hoặc không có thông báo, tiếp thị hoặc quảng cáo nào liên quan tới sản phẩm trước ngày phát hành.

Album phòng thu năm 2007 với tựa đề In Rainbows của ban nhạc rock người Anh Radiohead thường được nhắc đến dưới danh nghĩa album bất ngờ đầu tiên. đồng thời yêu cầu các nhân sự liên quan phải ký vào thỏa thuận không tiết lộ. Vào thời điểm đó, công chúng tin rằng Bowie đang trong quá trình nghỉ hưu. Ngày 8 tháng 1 năm 2013, vào sinh nhật lần thứ 66 của ông, video âm nhạc "Where Are We Now?" đã được tải lên YouTube vào đầu giờ sáng, và trang web của ông thì thông báo rằng người nghe có thể mua đĩa đơn này trên iTunes cũng như đặt mua trước album The Next Day ngay lập tức. Trong vòng vài giờ, Bowie đã gây chú ý trên khắp thế giới. Đĩa đơn đạt vị trí thứ 6 trên bảng xếp hạng UK Singles Chart, trở thành đĩa đơn có thứ hạng cao nhất của Bowie kể từ "Absolute Beginners" năm 1985. Sau khi phát hành vào tháng 3 năm 2013, The Next Day đã đứng vị trí quán quân trên bảng xếp hạng UK Albums Chart của Vương quốc Anh và vị trí thứ 2 trên Bảng xếp hạng Billboard 200 của Hoa Kỳ.thumb|upright|Album phòng thu thứ năm [[Beyoncé (album của Beyoncé)|Beyoncé (2013) của Beyoncé thường được nhắc tới với vai trò là sản phẩm đã làm phổ biến hơn chiến lược phát hành những album bất ngờ.]]

Beyoncé được ghi nhận là nghệ sĩ đã giúp phổ biến hơn các chiến lược phát hành album bất ngờ. Sau khi album 4 (2011) cô bị rò rỉ một tháng trước ngày phát hành dự kiến, Beyoncé bắt đầu thực hiện album tiếp theo của mình một cách bí mật để tránh việc rò rỉ lặp lại. Cô chỉ chia sẻ thông tin chi tiết về album với một nhóm nhỏ người và thường xuyên thay đổi ngày phát hành, và ngày phát hành chính thức chỉ được chốt một tuần trước thời điểm phát hành. Album được giữ bí mật hoàn toàn với công chúng cho đến thời điểm ra mắt. Cùng tên là Beyoncé, album được tải độc quyền lên iTunes Store vào ngày 13 tháng 12 năm 2013, ngay sau nửa đêm ở Hoa Kỳ và trở thành album bán chạy nhất trong lịch sử iTunes Store trong vòng ba ngày kể từ ngày phát hành. Thành công về mặt thương mại của album là yếu tố khiến ngày phát hành toàn cầu của tất cả các album được chuyển sang thứ Sáu. Beyoncé sau đó giải thích rằng mục đích của cô là khôi phục ý tưởng phát hành album như một sự kiện quan trọng và thú vị vốn đã dần bị mất đi ý nghĩa trước sự cường điệu hóa được tạo ra xung quanh việc phát hành các đĩa đơn. Harley Brown của Vulture nhận định, "Kể từ khi album hình ảnh cùng tên của Beyoncé xuất hiện như một phép màu Giáng sinh trên cửa hàng iTunes vào lúc nửa đêm một ngày thứ Năm của tháng 12 năm 2013, các quy tắc về việc phát hành đĩa hát đã được viết lại theo đúng nghĩa đen chỉ sau một đêm." Beyoncé sau đó cũng áp dụng hình thức phát hành này cho album tiếp theo Lemonade ra mắt vào năm 2016. Năm 2017, Jay-Z bất ngờ phát hành album 4:44, và một năm sau đó, cặp đôi bất ngờ phát hành album hợp tác Everything Is Love dưới nghệ danh chung là The Carters. Album phòng thu tiếp theo của Eminem vào năm 2020, Music to Be Murdered By (và bản Music to Be Murdered By – Side B (Deluxe Edition)) cũng lại là một bản phát hành bất ngờ khác. Trong một cuộc phỏng vấn trên kênh phát thanh Shade 45, anh giải thích về xu hướng tung ra các album bất ngờ: "Tôi cảm thấy như thể khi một album sắp ra mắt, nếu tôi đưa ra thông báo cho mọi người. Họ bắt đầu xem danh sách bài hát và họ biết nó sắp ra mắt, tôi cảm thấy kiểu như, cách tốt nhất để né tránh điều này là bỏ nó đi, thay vì mọi người tự nghĩ rằng 'nếu anh ta đưa người này vào album thì tôi sẽ không quan tâm với nó đâu'. Việc này khiến mọi người mất quá nhiều thời gian để suy nghĩ về nó và những kỳ vọng của họ về những gì họ nghĩ nó phải như thế nào, tôi sẽ không bao giờ đáp ứng được điều đó. Vì vậy, đây là loại lý thuyết mà tôi đã dựa trên kể từ Revival." thế=A photograph of Taylor Swift in a snake-pattern suit|nhỏ Năm 2020, album phòng thu thứ tám của ca sĩ kiêm nhạc sĩ người Mỹ Taylor Swift, Folklore, được phát hành sau khi thông báo chưa đầy 24 giờ, gây nhiều ngạc nhiên cho người nghe và giới chuyên môn âm nhạc. Năm tháng sau, Swift bất ngờ phát hành album phòng thu thứ chín của mình, Evermore, được cô mệnh danh là đĩa hát "chị em" của Folklore. Năm 2022, chỉ vài giờ sau khi phát hành album phòng thu thứ mười, Midnights, Swift bất ngờ phát hành thêm bảy bài hát không bao gồm trong danh sách bài hát của phiên bản album tiêu chuẩn.

Đón nhận

Rachel Finn của DIY nhận định mặc dù các album bất ngờ đang trở nên phổ biến đến mức không còn thực sự bất ngờ, "nó mang lại cho các nghệ sĩ không gian trong lành để thực sự tạo ra tác động và duy trì quyền kiểm soát cách phát hành âm nhạc của mình, ngăn chặn việc rò rỉ album trước và đưa album của họ ra ngoài chu kỳ báo chí trước thềm ra mắt album để âm nhạc tự đưa ra tiếng nói riêng." Doanh nhân và cây viết tự do Cortney Harding đã viết trong một bài báo trên Medium rằng trong khi các album bất ngờ giúp các nghệ sĩ trở nên linh hoạt hơn, thì chiến lược này thường chỉ có thể mang lại hiệu quả cho các nghệ sĩ nổi tiếng và có thể gặp vấn đề khi album chỉ được phát hành riêng trên một dịch vụ phát trực tuyến cụ thể. David Sackllah của Consequence of Sound lưu ý rằng trong khi nhiều nghệ sĩ lớn đã cố gắng phát hành các sản phẩm bất ngờ, nhưng rất ít nghệ sĩ có thể sánh ngang hoặc vượt qua mức độ phấn khích mà In Rainbows đã tạo ra. Viết cho The Ringer, Lindsay Zoladz bày tỏ sự chỉ trích về việc sử dụng quá mức thuật ngữ này bắt đầu làm loãng ý nghĩa của nó khi các nhà báo âm nhạc bắt đầu sử dụng "album bất ngờ" để chỉ các album đã được công bố trước đó. Zoladz đã tuyên bố:

"'Album bất ngờ' đã trở thành một thuật ngữ phổ biến đến nỗi ý nghĩa của nó trở nên mơ hồ hơn sau mỗi dòng tweet trôi qua. (Tháng trước tờ _Chicago Tribune_ thậm chí còn sử dụng nó để chỉ _Views_ của Drake, một album không chỉ có ngày phát hành đã được công bố trước đó mà còn là album mà chính Drake đã giới thiệu trong suốt hai năm qua.) Nhưng ngay cả khi cụm từ này được sử dụng nhiều hơn, thì chính xác là nó lại đang dần trở nên rỗng tuếch; chúng ta đang sống qua vô số các album – thậm chí thứ đã được hứa hẹn từ lâu như _Anti_ của Rihanna – được gán cho cái thuật ngữ thời thượng 'bất ngờ' đó, nhưng, giống như _Lemonade_, tất cả đều đã cho chúng ta rất nhiều gợi ý rằng chúng sắp sửa được ra mắt."