✨Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư

thumb|Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư do Đạo Phủ soạn Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư (, nghĩa là Tập bản đồ chỉ dẫn đi đường ở trời Nam) là một sách, bản đồ thể hiện bốn phương của Việt Nam dưới triều Lê trung hưng thời Trịnh – Nguyễn phân tranh, trong đó có quần đảo Hoàng Sa do Đạo Phủ soạn vào thế kỷ XVII.

Đây là một trong số ít tư liệu xưa liên quan đến chủ quyền của Việt Nam với hai quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, bên cạnh là: Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn, Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú và số còn lại.

Ngoài ra, nhan đề sách có hai chữ "Toản tập" có nghĩa là tập sách tập hợp các công trình, nên Đạo Phủ đã gộp thêm các công trình trước đó.

Tác giả

thumb|Thiên Nam Tứ Chí Lộ Đồ Thư Tác giả là nho sinh trúng thức Ðỗ Bá Công tự Ðạo Phủ soạn, người Bích Triều, huyện Thanh Giang (Nghệ An hiện nay). Đỗ Bá Công sưu tập, soạn vẽ và chính thức hoàn thành theo lệnh của chúa Trịnh những năm niên hiệu Chính Hòa (1680–1705), dưới triều vua Lê Hy Tông (1676–1705). Đây là bộ bản đồ địa lý thứ hai của Việt Nam, sau bộ Hồng Đức bản đồ, được soạn vẽ theo chỉ dụ của vua Lê Thánh Tông (1460–1497) và ban hành năm 1490.

Sau khi trứng thức, Đạo Phủ làm quan một thời gian rồi từ quan, ông giả làm thương nhân ở sông Lam. Ông du qua vùng biển Thuận Quảng (nay là dải đất từ Quảng Trị đến Khánh Hòa), qua các nước Chiêm Thành, Chân Lạp. Ông xem xét núi sông, đường biển xa gần, rồi vẽ bản đồ mang ra Bắc, hiến kế 'nam chinh' mở rộng biên cương cho quốc gia. Chúa Trịnh Cán rất mừng, mang bản đồ cất đi. Sau đó chúa lại trưng dụng ông soạn vẽ cho “Tứ chí lộ đồ” hay còn gọi là bộ sách Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư.

Nhận xét

Bên cạnh, ý nghĩa – làm giá trị tác phẩm được nâng cao. Thì một số danh nhân Việt Nam cũng nhận xét, gia tăng tính đề cao cho tác phẩm: :TSKH Trần Đức Anh Sơn cho biết: “Điều đặc biệt là tuy đoạn văn này được viết bằng chữ Hán nhưng riêng 3 chữ Bãi Cát Vàng thì được ghi bằng chữ Nôm, là thứ chữ của riêng người Việt. Điều này chứng tỏ từ cuối thế kỷ XVII, người Việt Nam đã làm chủ Hoàng Sa và đã đặt tên cho quần đảo này một cái tên thuần Việt là Bãi Cát Vàng”. Bên cạnh đó, cũng còn rất nhiều danh nhân có học vị, học hàm cao đưa ra lời bình về tác phẩm.

Hình ảnh