✨Hai sắc hoa Ti-gôn

nhỏ|Nguyên văn bài thơ đăng trên tờ Tiểu thuyết thứ bảy số 179, ra ngày 30 tháng 10 năm 1937|286x286px "Hai sắc hoa Ti-gôn" là một bài thơ của nhà thơ ẩn danh T.T.Kh. trong phong trào Thơ mới, xuất hiện lần đầu trên tờ Tiểu thuyết thứ bảy năm 1937 và sau đó được đưa vào cuốn Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh và Hoài Chân. Đây là sáng tác tiêu biểu nổi tiếng nhất của T.T.Kh. và đã được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc lại, đồng thời là nguồn cảm hứng cho thơ ca hậu thế, tạo ảnh hưởng lâu dài lên văn hóa đại chúng.

Xuất bản và mô tả

trái|nhỏ|200x200px|[[Hiếu nữ|Hoa Hiểu nữ (Tigôn) là một hình ảnh hiện đại đặc trưng xuất hiện trong "Hai sắc hoa Ti-gôn" của T.T.Kh.]] Vào ngày 27 tháng 9 năm 1937, tuần báo Tiểu thuyết thứ bảy ở Hà Nội đã đăng truyện ngắn của nhà văn Thanh Châu có tên Hoa Tigôn lên số 174. Nội dung truyện dựa trên chuyện tình có thật của họa sĩ Lê Phổ, kể về mối tình buồn giữa một cô gái với chàng họa sĩ nghèo mới ra trường. Cùng tháng đó, một bài thơ được gửi đến tòa báo với tiêu đề "Hai sắc hoa Ti-gôn", được cho là lấy cảm hứng từ truyện ngắn trên. Thi phẩm đã ra mắt tại số 179 phát hành ngày 30 tháng 10 năm 1937. Theo Thanh Châu, bài thơ của T.T.Kh. có đi kèm bức thư xin chữ ký nhà văn và giãi bày lý do viết nên tác phẩm.

Bài thơ gồm 10 hoặc 11 khổ, được viết ở thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt với giai điệu phảng phất Đường thi. Bài thơ, viết ở ngôi kể thứ nhất ("tôi"), nổi tiếng nhất của T.T.Kh và là một trong những bài thơ tình hay nhất thi ca Việt Nam. Tên tuổi tác giả nhờ bài thơ này đã gắn liền với hình ảnh hoa tigôn – được xem như là biểu tượng của tình yêu. Đã có những nhà thơ viết thơ trả lời T.T.Kh. dựa trên bài thơ, trong số đó có "Màu máu Tigôn" của Thâm Tâm. Tác phẩm cũng trở thành nguồn cảm hứng cho thơ ca sau này, đồng thời đi vào âm nhạc Việt Nam khi được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc như Trần Thiện Thanh, Hà Phương, Trần Trịnh và Anh Bằng, Từ Vũ, Song Ngọc, Viễn Châu,... Phạm Duy từng nhại lại bài thơ trong Tục ca số 2 "Tình Hôi", thu âm trước 1975.

Sau năm 1954, những người dân di cư vào miền Nam Việt Nam đã chuyền tay nhau bài thơ trên của T.T.Kh. và tạo nên xúc động mạnh cho thế hệ bấy giờ. khổ cuối của bài cũng thường xuyên được chế lại, trong đó có bài được cho là của Hồ Dzếnh.

Năm 2017, "Hai sắc hoa Ti-gôn" và câu chuyện của T.T.Kh. với Thâm Tâm đã được dựng thành kịch bolero do đạo diễn Ngọc Tưởng thực hiện. Vở kịch này là một phần của chương trình truyền hình Kịch cùng Bolero; hai diễn viên thể hiện là Lê Phương và Trung Dũng.